 |
| Evening Raga by Anil Karanjai (Oil on canvas) |
আমাগো বিপ্লৱ
আমাগো তোমৰা গাইল পাৰ’
নাগলে লাথিও মাৰ’
নীৰৱে কিন্তু আমৰা তোমাগ’
অট্টালিকা, ৰাস্তা, দালান বানাইতে থাকুম
তোমাগ’ অস্থিৰ, ঘামে ভিজা, চৰ্বিযুক্ত
শৰিলডাৰে আমৰা কিন্তু ৰিক্সাই টানতে থাকুম
তোমাগ’ ঘৰেৰ কালা মাৰ্বল ঘইশ্যা চকচকা বানামু
কালা কাপ’ৰ আশ্ৰাইয়া বগা কৰুম
তোমাগো তাজা, সবজি, ফলমূল খিলামু
টাপাজুলি চৰেৰ গাখীৰ কি, সৰও খিলামু
আইজকাও তোমৰা আমাগো গাইল পাৰ’
আইজক্যাও যে আমৰা তোমাগ’ চখেৰ কাটা
কিন্তু কতায় কতায় যে কয় সহ্যৰ’ সীমা আছে
ভাঙ্গা শামুকেও পাও কাটে
তাতো তোমৰাও জান’
আমৰাও কিন্তু বিপ্লৱী অইয়াহাৰি
আমাগ’ বিপ্লৱে বন্দুক নাগব’না
বোমা বাৰুদ নাগব’না
আমাগ’ বিপ্লৱ টিভিতেও দেহাবনা
খবৰেও ছাপাইব’না
কোন ৱালেও দেকপা না নাল-নীল ৰঙ্গে আঁকা
আমাগ’ মুষ্ঠিবদ্ধ হাথ
আমাগ’ বিপ্লৱ তোমাগ’ অন্তৰ জালাব’, পুৰাব’
পুইৰা ছাৰখাৰ কইৰা হালাব’
Our Revolution
Rezwan Hussain
Scold us
Kick us if you will
Patiently we will continue to build
Your mansions, roads, bridges
Patiently we will keep pulling your tired, fat,
Sweaty bodies in cycle rickshaws
We will polish your marble floors
Until they sparkle
Beat your dirty clothes
Until they are white
We will plump you up with fresh fruits and vegetables
And when you come visiting us in Tapajuli char,
We will offer you not just milk
But fresh cream
You continue to abuse us
Even today we are the thorn in your eye
But don’t they say: Patience has its limits
Broken snails can cut through flesh
Even we can turn revolutionaries
Our revolution will not need guns
Our revolution will not need dynamite
Our revolution will not run on national television
Our revolution will not be published
On no walls will our revolution be painted
In red and blue clenched fists
Yet our revolution will singe, burn
Reduce your souls to ashes.
আৰ মিঞা বিলা গাইল দিয়েন্না
আমাৰে আৰ মিঞা বিলা
গাইল দিয়েন্না
মিঞা বিলা পৰিচয় দিতে
এহন আৰ আমাৰ
সৰম কৰেনা৷
আন্নেৰা আমাৰে ভাল’ পাইন
বা না পাইন
আমাৰ কিছু আহে যায় না
আমাৰে আৰ মিঞা বিলা
গাইল দিয়েন্না৷
ভাল যুদি নাই পাইন
ছলনা আৰ কইৰেন্না
বুকে টাইনা নিয়া আমাৰ
পিঠে ছুৰী মাইৰেন্না
আমাৰে আৰ মিঞা বিলা
গাইল দিয়েন্না৷
ৰৈদে পোৰা পিঠে আমাৰ
কাটাতাঁৰেৰ দাগ বিছৰায়েন্না
তিৰাশী,চোৰানব্বৈ,বাৰ,চৈদ্যৰ
কথা ভুইলা যায়েন্না
অ’ই আগুনেৰ পোৰা দাগেৰে
কাটাতাঁৰেৰ দাগ কৈয়েন্না
আমাৰে আৰ মিঞা বিলা
গাইল দিয়েন্না৷
আমাৰ ৰক্তে কালি বানাইয়া
জাতীয়তাবাদেৰ গান লেইখেন্না
আমাৰে এহন’ দুধ খাৱা
পোলাহান ভাইবেন্না
আমাৰে আৰ মিঞা বিলা
গাইল দিয়েন্না
মিঞা বিলা পৰিচয় দিতে
এহন আৰ আমাৰ সৰম কৰেনা৷
Don't insult me as a Miyah
Abdur Rahim
Don’t insult me as Miyah
Anymore
I ashamed to
Introduce myself
As Miyah no more.
You may love me
You may hate me
I lose nothing no more
I gain nothing no more
Don’t insult me as a Miyah
Anymore.
You may love me
You may hate me
Patronize me no more.
Pull me in your arms
And pin a dagger on my back no more.
Don’t insult me as a Miyah
Anymore.
Look no more on my sun burnt back
For barb wire scratches
But please,
Please don't forget '83, '94, '12, '14.
Please don't call my burns
The scratch marks of barbed wires anymore
don’t insult me as a Miyah
Anymore.
Please don't squeeze out my blood
And ink ballads on nationalism
Don’t peer into my mouth
The milk teeth are there no more.
Don’t insult me as Miyah
Anymore
I ashamed to
Introduce myself
As Miyah no more.
আইজকা আমি আমাৰ নাম জানিনা।
আইজকা আমি আমাৰ নাম জানিনা।
ভুল বানান, ঠাট্টা- মস্কৰা, গালি-গালাজ
আৰ তোমাৰ অফিসেৰ খাতা- কাগজ
তাৰ মধ্যে আৰাইয়া গেছে আমাৰ নাম।
ফজৰেৰ ওয়াক্তে জন্ম নেওয়া
ফজৰ আলিৰ থিকা
ক্লাছ কেপ্টেন ফজল আলি।
খেতেৰ মাগুণ কামলা ফজল মিয়াৰ থিকা
গোহাটীৰ ৰাজমিষ্ত্ৰী যোগালি 'বাংলাদেশী লেবাৰ'।
আমাৰ মেলা গুইনা নাম, মেলা জীৱন
কিন্তু নিজেৰ বুইলা কিছুইনা।
যেহন আমি কামলা দিতাম মনে পৰত
স্কুল আৰ এ প্লাছ বি হল স্কয়াৰেৰ ফৰ্মূলা।
যোগালী কৰাৰ সময় মাগুন গীত গাইয়া
বাইৰ কৰতাম মনেৰ বেদনা।
আবাৰ ডিটেনশন কেম্পে বৈশা মনে পৰল
'হাৰে, এই বিল্ডিঙডা তো আমিই বানাইছিলাম'।
এহন আমাৰ কিছুই নাই।
মাত্ৰ আছে একযোৰা পুৰান লুংগী, আধাপাকা দাড়ি
আৰ দাদাৰ নাম থাকা ছয়সট্টীৰ ভোটাৰ লিষ্টেৰ এফিডেভিট কপি।
হ, আইজকা আমাৰ নাম নাই,
কিন্ত তুমি দেওৱা নামেৰ দৰকাৰো নাই।
কইবানা আমাৰে আৰ বাংলাদেশী
লাগবোনা তোমাৰ টিটকাৰী
নাইবা সহানুভূতি ভৰা 'ন-অসমীয়া'।
কিছুই লাগবোনা তোমাৰ,
মাত্ৰ আমাৰ যা প্ৰাপ্য তাই দাও।
আমাৰ নাম আমি নিজেই বানামু একদিন,
নিজেৰ দমেই।
I don’t know my name today
Chan Miyah
I don’t know my name today
Lost: it’s lost in misspellings, taunts, jeers
And the quagmire of your office papers, closets, cabinets.
From Fazr Ali born at dawn
To Fazal Ali the class captain
To Fazal Miya singer of Magun songs
To a nameless Bangladeshi labourer in Guwahati
I have lived many names, many lives
But none of my own.
While selling myself in the labour bazaar
I remembered how numbers were squared
While pulling sheaves of corn I remembered Magun and Magun soothed me
On my haunches at the detention camp
I thought-
Didn’t I make this building?
I have nothing now
But an old lungi, a half-ripe beard
And a photocopied sheet of the ’66 voters’ list
With my grandfather’s name burnt in it.
Yes, I have no name today
But don’t dangle before my eyes the name you have given me.
Don’t call me a Bangladeshi
I don’t need your barbs
Don’t condescend with ‘Neo-Assamese’
Give me nothing
But what I own.
I will find a name someday
And you won’t fish it out for me.
No comments:
Post a Comment